Претседателот на македонското друштво “Илинден”-Тирана Никола Ѓурѓај ќе учествува на Конгресот на Федералната унија на европски националности (ФУЕН) што ќе се одржи во Берлин од 29 септември до 2 октомври 2022 година.
Со околу 200 учесници од повеќе од 30 земји, Конгресот на ФУЕН е најголемиот состанок на автохтоните национални малцинства во Европа – со соодветна европска привлечност и видливост. Покрај организациите членки и партнерите на ФУЕН, учество земаат и личности од политиката, науката, културата и медиумите.
Малцинските заедници во меѓународни и регионални конфликти и четирите автохтони национални малцинства и етнички групи во Германија ќе бидат фокусните точки на 66-ти Конгрес. Најголемиот европски собир на национални малцинства и јазични групи ќе започне на 29 септември со церемонијата на отворањето во главен град на Сојузна Република Германија.
По воведните обраќања следува сесија на BundesTalks – дискусија со членовите на Бундестагот за малцинските права и панел дискусија на тема “Опстанок и надеж – малцинските заедници во меѓународни, регионални и национални вооружени конфликти”.
Образованието на мајчин јазик е човеково право
„За малцинските заедници, зачувувањето на сопствениот идентитет, јазик и култура е најважната цел. За жал, многу малцински групи се соочуваат со асимилација и губење на јазикот. Образованието на малцинските јазици е најважниот столб за да се зачува уникатното јазично наследство на таквите заедници и да се помине да се пренесе на следната генерација“
Претседателот на ФУЕН, Лорант Винче
Во хотелот Н4 во близина на многу познатиот градски јавен плоштад Александерплац, Конгресот ќе продолжи следниот ден co панелот: мојот јазик, мојот идентитет за четирите автохтони национални малцинства и етнички групи во Германија и малцинскиот совет, кој е домаќин на годинешниот конгрес на ФУЕН. Работата на Малцинскиот совет се состои првенствено од промовирање и заштита на правата и интересите на четирите автохтони национални малцинства во Германија, Фризите, Синти и Ромите, Данците и Лужичките Сорби.
Советот функционира како претставник на интересите на малцинствата и како врска меѓу Сојузната влада и германскиот Парламент.
Предвидени се и годишните состаноци на работните групи на ФУЕН, состаноци со членовите на германскиот парламент, посети на куполата во Рајхстаг и на споменикот на Синти и Ромите од Европа и традиционалниот пазар на малцинства. Изборот на новото претседателство на ФУЕН ќе се одржи во сабота на 1 октомври.
Македонското друштвото ”Илинден”-Тирана e член на ФУЕН од 16 мај 2015 година и е дел од работната група на словенските малцинства. Во овој период редовно учествува на Конгреси и други активности, а по предлог на друштвото усвоена е и Резолуција за положбата на македонското малцинство во Албанија.
Меѓу другите членови на ФУЕН е и “Виношито”, политичка партија на македонското малцинство во Грција. Виножито е основана во 1995 година во градот Лерин. Таа води кампања за признавање на малцинските права на Македонците во Грција. Како член на Европската слободна алијанса (ЕФА) во Европскиот парламент, таа е активна и на европско ниво. Виножито е член на ФУЕН од 2002 година.
Во рамките на ФУЕН, како рамноправна членка дејствува македонското друштво „Илинден“ – Тирана, а организацијатa на македонското малцинство во Грција,”Виножито”, е набљудувач без право на глас. Исто така постои иницијатива за приклучување и на “Фондацијата Крсте Петков Мисирков”, македонски културен центар во Воден како придружен член на ФУЕН без право на глас. Досега ФУЕН усвои неколку резолуции на македонското друштво „Илинден“ – Тирана за унапредување на малцинските права на Македонците во Албанија, а овие резолуции од страна на ФУЕН беа препратени до албанските институции.
Конгресот на ФУЕН се организира секоја година од страна на чадор здруженијата во соработка со малцинствата во земјата домаќин и е посветен на грижите на европските малцинства, како и на специфичната ситуација и активностите на соодветните гостински малцинства.
Основана во Париз во 1949 година, FUEN работи на зачувување и промовирање на идентитетот, јазикот, културата, правата и уникатноста на европските малцинства. Таа е нивен портпарол во меѓународните организации, особено во Европската Унија и Советот на Европа, како и во ООН и ОБСЕ. Има свои канцеларии во Берлин, Фленсбург и Брисел.
